جوش شيرين يا بي کربنات سديم يکي از نمک هاي سديم در ترکيب با اسيد کربنيک است که تنها يک هيدروژن اسيدي اين ترکيب با سديم جايگزين شده است. اين ترکيب ، ترکيبي بي بو و بي طعم است که کمي داراي خاصيت بازي است و به صورت پودر سپيد يا بلورين است. بي کربنات همچنين جاذب رطوبت و بوگير است. اين ترکيب که نام عاميانه اش جوش شيرين مي باشد، گاه براي خمير نان براي متخلخل کردن آن استفاده مي شود و گاه نيز براي کم کردن اسيد معده و درمان سوز آن به کار مي رود. بي کربنات سديم در ساختار خود داراي يک گروه آنيوني –HCO3 و يک عامل کاتيوني +Na است. بي کربنات سديم در طبيعت به فرم کاني ناکوليت (nahcolite) يافت مي شود. مصريان باستان شکل طبيعي نمک قليايي ترکيبي شامل سديم کربنات دکا هيدرات و سديم بي کربنات را استفاده مي کردند. اين نمک قليايي را به عنوان صابون شستشو بکار مي بردند.
انواع جوش شيرين :
پودر جوش شيرين
جوش شيرين خردشده
جوش شيرين صنعتي
جوش شيرين خوراکي
بي سديم کربنات يک ترکيب آمفوتري مي باشد. محلول آبي آن کمي بازي (قليايي) بوده که ناشي از تشکيل کربنيک اسيد و يون هيدروکسيد است. بنابراين جوش شيرين از انواع باز به شمار مي رود.
-HCO3- + H2O ? H2CO3 + OH
از جوش شيرين به عنوان عامل شستشو دهنده مايع خام که داراي ناخالصي هاي اسيدي است استفاده مي شود تا نمونه خالص حاصل شود.
|
نام علمي جوش شيرين:
|
سديم بي کربنات
|
|
فرمول شيميايي جوش شيرين:
|
NaHCO3
|
|
درصد خلوص:
|
حداقل 99 درصد
|
|
جرم مولکولي:
|
84 گرم بر مول
|
|
دانسيته:
|
2.20 گرم بر سانتي متر مکعب
|
|
دماي ذوب:
|
50 درجه سانتي گراد
|
|
دماي جوش:
|
851 درجه سانتي گراد
|
|
شکل ظاهري:
|
کريستال سفيد
|
|
حلاليت:
|
کاملا محلول در آب و نامحلول در اتانول
|
|
مقدار سديم کلريد:
|
حداکثر 0.01
|
|
(1 درصد) PH
|
8.78
|
|
(5 درصد) PH
|
8.52
|
|
نيتروژن:
|
0.017 درصد
|
|
سديم:
|
27.2 درصد
|
|
مقدار سرب:
|
2.3 ميلي گرم بر کيلوگرم
|
|
مقدار آهن:
|
کمتر از 1 ميلي گرم بر کيلوگرم
|
|
مقدار سديم:
|
26.4 ميلي گرم بر کيلوگرم
|
|
مقدار آرسنيک:
|
0.018 ميلي گرم بر کيلوگرم
|
|
مقدار خاکستر:
|
64.15 درصد
|
تفاوت جوش شيرين صنعتي و خوراکي :
هر دو نوع جوش شيرين صنعتي و خوراکي به عنوان عامل تميز کننده و ضد عفوني کننده خانگي هم استفاده مي شوند. اما لازم است بدانيد از جوش شيرين صنعتي در پخت و پز نمي توان استفاده کرد زيرا قوي تر مي باشد و فقط به منظور لکه زدايي، شستشو دهنده و عامل تميز کننده سطوح مختلف کاربرد دارد. يکي از راه هاي تشخيص جوش شيرين خوراکي از نوع صنعتي آن دقت به عبارت Food Grade (فود گريد) درج شده بر روي بسته بندي ها مي باشد. جوش شيرين خوراکي از 100 درصد بي کربنات سديم ولي جوش شيرين صنعتي از 100 درصد کربنات سديم تشکيل شده و همچنين جوش شيرين صنعتي نرم تر است.
روش توليد جوش شيرين :
بي کربنات سديم به وسيله سالوي ساخته مي شود که همان واکنش کلريد سديم ، آمونياک و کربن دي اکسيد در آب است که بي کربنات سديم به صورت رسوب به دست آمده پس از صاف کردن و خشک کردن با حرارت به کربنات سديم تبديل خواهد شد. جوش شيرين سالانه در حدود 100000 تن فرآوري مي شود. همچنين مي توان با عبور دادن گاز از داخل محلول جوشان کربنات سديم خالص يا محلول هيدروکسيد سديم ، بي کربنات سديم را به شکل رسوب ته نشين شده به دست آورد.
به طور طبيعي جوش شيرين در چشمه هاي آب معدني يافت شده و به طور مصنوعي از سنتز حاصل مي شود.
سنتز بي کربنات سديم به روش صنعتي: در اين فرآيند از کربنات سديم استخراج شده به شکل سنگ ترونا استفاده مي شود. به اين صورت که سودا اش يا خاکستر سودا در آب حل شده و با دي اکسيد کربن واکنش مي دهد. سديم هيدروژن کربنات به صورت رسوب به عنوان محصول نهايي اين واکنش مي باشد.
Na2CO3 + CO2 + H2O ? 2 NaHCO3
سديم بي کربنات در فرآيند سلوي (Solvay) به عنوان فرآورده فرعي تهيه مي شود. در اين فرآيند، کلريد سديم با آمونياک و دي اکسيد کربن در آب واکنش مي دهند و بي کربنات سديم مانند رسوب ته نشين شده که رسوب را صاف و خشک کرده تا در اثر حرارت کربنات سديم حاصل شود.
NaCl + CO2 + NH3 + H2O ? NaHCO3 + NH4Cl
از طريق تزريق گاز CO2 (کربن دي اکسيد) در محلول جوشان کربنات سديم خالص يا محلول هيدروکسيد سديم حاصل از الکتروليز، بي کربنات سديم به عنوان کريستال رسوب مي کند و ته نشين مي شود.
CO2 + NaOH ? NaHCO3
واکنش تجزيه سديم بي کربنات :
جوش شيرين در دماي 80-100 درجه سانتي گراد شروع به تجزيه کرده و در دماي 200 درجه سانتي گراد به دي اکسيد کربن، سديم کربنات و آب تجزيه مي شود. واکنش تجزيه جوش شيرين به دما وابسته بوده و در اثر حرارت بالا با سرعت بيشتري اتفاق مي افتد. اين واکنش به شرح زير مي باشد:
2 NaHCO3 ? Na2CO3 + H2O + CO2
در صورتي که دما زياد باشد (بيشتر از 850 درجه سانتي گراد) کربنات را به اکسيد تبديل مي کند که به منظور استفاده در کپسول هاي آتش نشاني پودر خشک کاربردي مي باشد.
Na2CO3 ? Na2O + CO2
واکنش بي کربنات سديم با اسيدها و بازها :
واکنش جوش شيرين با هيدروکلريک اسيد : محصولات نهايي حاصل از اين واکنش نمک و اسيد کربنيک مي باشد که به راحتي به آب و کربن دي اکسيد تجزيه مي شود.
NaHCO3 + HCl ? NaCl + H2CO3
H2CO3 ? H2O + CO2 (g)
واکنش بي کربنات سديم با اسيد استيک: در طي اين واکنش استات سديم، آب و کربن دي اکسيد توليد مي شود.
NaHCO3 + CH3COOH ? CH3COONa + H2O + CO2(g)
واکنش بي کربنات سديم با هيدروکسيد سديم: در طي اين واکنش کربنات ها تشکيل مي شوند.
NaHCO3 + NaOH ? Na2CO3 + H2O
تفاوت جوش شيرين و بکينگ پودر :
ترکيب جوش شيرين قليايي بوده، در حالي که بکينگ پودر از ترکيب اسيد با سديم بي کربنات به دست مي آيد. اسيد موجود در بکينگ پودر به شکل نمک است و تا وقتي مايعي به آن اضافه نشود واکنشي رخ نمي دهد. از ديگر ويژگي هاي جوش شيرين مي توان به طول عمر و ماندگاري بيشتر آن اشاره کرد در حالي که بکينگ پودر ماندگاري 9 تا 12 ماهه دارد. از جوش شيرين زماني استفاده مي شود که در ترکيب اصلي يک ماده اسيدي طبيعي مانند ماست داشته باشيم، حال آن که در صورت عدم وجود اسيد از بکينگ پودر استفاده مي شود. جوش شيرين مزه تلخي بيشتري نسبت به بکينگ پودر داشته، اما زمان پخت کمتري را موجب مي شود. ذکر اين نکته ضروري است هر دو ترکيب را بايد در محيط خشک و خنک و در ظروف دربسته نگهداري کرد.
مصلح جوش شيرين چيست؟
کلمه مصلح در طب سنتي به معني نوع ماده خوراکي ديگريست که عوارض ماده اول را کم مي کند. مصلح جوش شيرين به معناي ماده اي است که براي کاهش ضرر اين ماده در غذا استفاده مي شود، زيرا به صورت کلي جوش شيرين موجود در مواد غذايي مضر مي باشد و بهتر است در حد مجاز استفاده شود. اين ماده عمل هزم را دچار اختلال مي کند و براي روده و معده مضر مي باشد.
کاربرد جوش شيرين
در اين قسمت برخي از کاربردهاي جوش شيرين را بررسي خواهيم کرد.
کاربرد بي کربنات سديم در صنايع غذايي :
استفاده از آن در خمير کيک و نان که سبب پف کردن مي شود.
ترد کردن گوشت و مرغ
حذف بو و مزه سرکه
جلوگيري از دلمه شدن شير
حفط رنگ گل کلم و گرفتن بوي آن
تميز کردن ميوه و سبزيجات و از بين بردن آفت کش ها
کاربرد بي کربنات سديم در دام و طيور :
پيشگيري از بيماري آسيت در طيور
بهبود رشد و افزايش ضريب تبديل
کاهش اثرات منفي استرس گرمايي و گروهي
بهبود کيفيت و توليد و افزايش ضخامت پوسته تخم مرغ
بهبود کيفي و کمي شير توليدي در انواع دام
کمک در رفع عارضه اسيدوز متابوليک
حفظ تعادل اسيد-باز و جلوگيري از تغييرات شديد pH
کمک به روند هضم غذا در دستگاه گوارش
بهبود ضريب تبديل و افزايش رشد
کمک براي درمان نفخ در دام (اسهال دامي)
به عنوان منبع بي کربنات مصرفي در جيره گاوهاي شيرده
به عنوان منبع سديم بدون کلرايد مورد استفاده در جيره طيور
کاربرد بي کربنات سديم در تميزکاري و ضدعفوني کننده ها :
جهت تميز کردن سطوح کثيف و سطوح زنگ زده
جهت تميز کردن ظروف به ويژه براي از بين لکه هاي چاي و قهوه
جهت رفع بوهاي زننده و نامطبوع فرش، مبلمان، تشک و ساير لکه ها
خوشبو کننده هوا و از بين برنده لکه
عامل تميز کنندگي، لکه زدايي و سفيد کردن لباس ها
پاک کننده سطوح مختلف همچون دستشويي و کف حمام
باز کننده لوله هاي گرفته سينک ظرفشويي
کاربرد بي کربنات سديم در کپسول هاي آتش نشاني :
براي خاموش کردن آتش ;هاي کوچک ناشي از روغن يا جريان الکتريکي از سديم بي کربنات استفاده مي شود. حرارات ناشي از آتش باعث تجزيه حرارتي ماده و آزاد شدن دي اکسيد کربن مي شود. به همين دليل براي خاموش کردن آتش سرخکن هاي عميق نبايد از آن استفاده کرد زيرا گاز توليد شده مي تواند باعث پرتاب شدن ذرات روغن داغ به اطراف گردد.
کاربرد بي کربنات سديم در خنثي سازي اسيدها و بازها :
سديم بي کربنات يک آمفوتر است و با اسيدها و بازها واکنش مي دهد. اين ماده به خوبي با اسيدها واکنش داده و دي اکسيد کربن توليد مي کند که براي خنثي سازي محلول هاي اسيدي ناخواسته و پاشيدن اسيدها در آزمايشگاه ها کاربرد دارد. رفتار اسيدي جوش شيرين به سبب وجود هيدروژن در ساختارش مي باشد که به عنوان آزاد کننده در صنايع گوناگون کاربرد دارد.
کاربرد بي کربنات سديم در دارويي و درمان (کاربرد جوش شيرين در پزشکي) :
براي درمان هايپرکالمي (افزايش سطح پتاسيم خون)
براي درمان اوردوز همراه آسپرين
براي درمان اوردوز داروهاي ضد افسردگي
براي کاهش درد گازگرفتگي نيش برخي حشرات و کاهش ورم
جهت افزودن به ترکيب بي حس کننده هاي موضعي (عامل موثر در افزايش سرعت شروع اثرات آنها)
استفاده از جوش شيرين براي معده: کاربرد براي مشکلات معده و سوزش سر معده از طريق خنثي سازي اسيد معده ناشي از استرس، پرخوري و خوردن ادويه زياد
جهت آندوسکوپي به صورت خوراکي تجويز مي شود.
درمان آفت دهاني
درمان خارش پوست ناشي از نيش حشرات و همچنين آفتاب سوختگي
داراي خواص ضد التهابي در درمان آکنه
موثر در درمان بيماري هاي پوستي همچون جوش سر سياه يا درمان بثورات گرمايي
کاهش پيشرفت بيماري هاي مزمن کليوي (CKD)
موثر در درمان هاي شيمي درماني جهت بهبود فرآيند سرطان بر اساس افزايش pH تومورهاي اسيدي و کاهش گسترش آنها
در بهداشت چشم به منظور درمان بلفاريت
موثر در درمان نقرس با کاهش اسيد اوريک در بدن
موثر در رفع سوزش ادرار از طريق کاهش اسيديته ادرار و بهبود عفونت هاي مجاري ادراري (UTI)
به منظور رفع گلو درد
تسکين دهنده علائم مسموميت و موثر در دفع سموم ناشي از آن
مصرف جوش شيرين براي عفونت
جوش شيرين يک آنتي باکتريال، ضد قارچ و خنثي کننده pH است. اين ترکيب شيميايي به دليل داشتن خواص ضد باکتريالي بسيار قوي، مي تواند با عفونت هاي ناشي از باکتري در بدن مبارزه کند. از اين ترکيب مي توانيد براي درمان برخي از مشکلات مانند عفونت هاي ادراري، عفونت هاي باکتريالي واژن، عفونت هاي دهاني و غيره تحت نظر پزشک استفاده کنيد.
همچنين از ديگر کاربردهاي جوش شيرين مي توان به موارد زير اشاره نمود:
نرم کننده لباس
دفع آفات باغچه، نابود کردن علف هرز و کنترل آفات
از بين بردن حشرات
آرايشي بهداشتي :
کاربرد در خمير دندان هاي حاوي جوش شيرين، خاصيت سفيد کنندگي
در ساخت دهان شويه، با خاصيت ضد باکتري و ضد ميکروبي و عامل خوشبو کنندگي دهان
تميز کردن مايکروويو، اجاق گاز و سطوح مختلف از طريق مخلوط جوش شيرين، سرکه و آب جوش
رفع بوي يخچال
پاک کننده ماهي تابه و قابلمه
رفع کننده بوي بد کفش
افزايش pH
نساجي و چرم
صنعت رنگرزي و چاپ پارچه
بازدارنده مواد منفجره
خنثي سازي اثرات گاز اشک آور
خنثي کننده بوهاي نامطبوع
صنعت دباغي
به منظور براق کردن زيورآلات و جواهرات همچون نقره جات
صنعت پليمر به عنوان عامل کاتاليزوري و تصفيه کننده در فرآيند توليد پليمرها و پلاستيک
کاربرد جوش شيرين در داروسازي از جمله قرص هاي جوشان
به عنوان عامل فوم ساز در فرآيند توليد لاستيک و پلاستيک
توليد پودرهاي اطفاء حريق
کاربرد جوش شيرين در کشاورزي به عنوان عامل کاهش دهنده رشد قارچ ها
به عنوان لايه بردار در محصولات آرايشي و بهداشتي جهت لايه برداري و نرم کردن پوست
بهبود عملکرد ورزشکاران از طريق خنثي سازي اسيد بدن و کاهش خستگي ناشي از آن
به منظور از بين بردن حشرات همچون سوسک و مورچه ها
مضرات جوش شيرين :
جوش شيرين در صورت مصرف به صورت خوراکي در کوتاه مدت و تزريق داخل وريدي (IV) و به طور مناسب با نظارت پزشکي به احتمال زياد ايمن است. محصولات ضد اسيد بدون نسخه حاوي بي کربنات سديم توسط سازمان غذا و داروي ايالات متحده (FDA) ايمن و موثر در نظر گرفته مي شوند.
مضرات جوش شيرين در سطوح بالاي سديم در خون و و ريسک فشار خون بالا
جوش شيرين ممکن است باعث افزايش سطح سديم در خون شود. افرادي که در حال حاضر سطوح بالاي سديم در خون را دارند، بايد از مصرف بي کربنات سديم اجتناب کنند.
Bicarbonate of Soda ممکن است فشار خون را افزايش دهد. افرادي که فشار خون بالايي دارند بايد از مصرف بي کربنات سديم اجتناب کنند.
بسته بندي و نگهداري جوش شيرين
جوش شيرين را بايد در محل خشک، درب بسته، دور از آب و در محلي داراي تهويه مناسب نگهداري کرد. اين ماده قابل انفجار و اشتعال نيست.
قيمت بي کربنات سديم: سديم بي کربنات يا جوش شيرين بر اساس گريد خوراکي يا صنعتي و در واقع نوع کاربري آن قيمت هاي متفاوتي دارد. همچنين حجم خريد جوش شيرين، درصد خلوص و کشور سازنده از ديگر عوامل تاثير گذار در قيمت آن مي باشند. همان طور که مي دانيد شما مي توانيد جوش شيرين را از سوپرمارکت هاي محلي خريداري کنيد اما براي استفاده از سديم بي کربنات در مقياس زياد و انبوه از شرکت هاي بزرگ که در اين عرصه مشغول به فعاليت هستند مي توانيد خريد کنيد.
ما، در شرکت هيرو تجارت با افتخار خدمات و محصولات شگفت‌انگيز خود را به مشتريان و شرکت‌هاي عزيز ارائه مي‌دهيم. در هيرو تجارت به ايجاد روابط قوي و بلندمدت با مشتريان خود اهميت مي‌دهيم و همواره به دنبال شراکت‌هاي موفق و مستدام هستيم.
چرا با هيرو تجارت همکاري کنيد؟
کيفيت بي‌نظير: ما به شدت تمرکز خود را بر کيفيت محصولات و خدماتي که ارائه مي‌دهيم، متمرکز مي‌کنيم. تيم ما از بهترين مواد اوليه استفاده مي‌کند و فرآيندهاي دقيق و کنترل کيفيت سختگيرانه را رعايت مي‌کند تا محصولاتي را ارائه کند که داراي بالاترين کيفيت هستند.
تنوع محصولات: ما مجموعه‌اي از محصولات گسترده و متنوع را در اختيار داريم. ما محصولاتي را ارائه مي‌دهيم که براحتي مي‌توانند نيازهاي شما را برآورده کنند. همچنين، ما قادر به سفارشي‌سازي محصولات براساس نيازهاي شما هستيم.
تحويل به موقع: ما به تعهداتمان در مورد تحويل به موقع و عملکرد سريع و مؤثر پايبنديم. همواره تلاش مي‌کنيم تا به شما محصولات را در زمان مقرر و در شرايط عالي ارائه دهيم.
قيمت رقابتي: با در نظر گرفتن تقاضاي شما و رقابت در بازار، ما قيمت‌هاي رقابتي و منصفانه‌اي را ارائه مي‌دهيم. ما به دنبال برقراري يک رابطه منصفانه و مستدام با شما هستيم و هميشه به دنبال راه‌حل‌هاي مقرون به صرفه براي شما هستيم.
خدمات مشتريان برتر: ما به خدمات مشتريان برتر اهميت مي‌دهيم. تيم پشتيباني ما همواره در دسترس است تا به شما کمک کند و به سوالات و نيازهاي شما پاسخ دهد. ما به ارتباط مستمر و شفاف با مشتريانمان اعتقاد داريم و در تمام مراحل رابطه تجاري با شما همراه خواهيم بود.
نمونه‌هاي رايگان و آزمايشي: ما آماده ارائه نمونه‌هاي رايگان و آزمايشي از محصولات خود به شما هستيم تا از کيفيت و عملکرد آنها قبل از خريد رسمي اطمينان حاصل کنيد. اين به شما فرصت مي‌دهد تا قبل از تصميم‌گيري نهايي با محصولات ما آشنا شويد.
شراکت مستدام: ما به دنبال برقراري روابط تجاري مستدام و بلندمدت با مشتريان و شرکاي تجاري خود هستيم. با همکاري با هيرو تجارت ما مي‌توانيم يک تيم قوي تشکيل دهيم و با هم به رشد و پيشرفت بيشتر بپردازيم.
با توجه به مزايايي که هيرو تجارت مي‌تواند به شما ارائه دهد، ما دعوت مي‌کنيم تا با ما در تعامل باشيد و درباره نيازها و خواسته‌هاي خود صحبت کنيد. ما آماده همکاري با شما براي ارائه راه‌حل‌هايي مناسب و سفارشي شده هستيم.
براي کسب اطلاعات بيشتر، لطفاً با ما تماس بگيريد يا به بخش ارتباط با ما در وبسايت هيرو تجارت مراجعه کنيد. اميدواريم که بتوانيم در آينده نزديک با هم همکاري کنيم.